Landelijk gebied

Landbouw vormt een belangrijke maar zeker niet de enige gebruiksvorm van het landelijk gebied. Er wordt gewoond en gerecreëerd, natuur beheerd, energie geproduceerd en geld aan toerisme verdiend.

Welk oppervlakte het landelijk gebied in Nederland heeft, hangt af van de definitie die hiervoor gehanteerd wordt. Het NPLG definieert het landelijk gebied als het oppervlak van Nederland, exclusief het stedelijk gebied en de grote wateren. Het stedelijk gebied is de grond die wordt gebruikt voor een stedenbouwkundig samenstel van bebouwing voor wonen, dienstverlening, bedrijvigheid, detailhandel en horeca en de daarbij behorende openbare of sociaal-culturele voorzieningen en infrastructuur, met uitzondering van stedelijk groen aan de rand van die bebouwing en lintbebouwing langs wegen, waterwegen of waterkeringen. Aan deze definitie is in het NPLG geen oppervlakte gekoppeld.

Omdat de oppervlakte van het landelijk gebied afhangt van de definitie, is er geen eenduidig oppervlakte te geven. Op basis van data over de indeling van de ruimte van het Centraal Bureau van de Statistiek (2023a), is het wel een minimale inschatting te doen. Als de oppervlakte van het agrarisch terrein, natuur en binnenwateren (exclusief de grote wateren) wordt genomen, is het landelijk gebied minimaal 2,9 miljoen hectare (ongeveer 70% van de totale oppervlakte van Nederland). Op meer dan drie kwart hiervan vindt agrarisch landgebruik plaats. In deze oppervlakte ontbreken de bebouwing, voorzieningen en infrastructuur in het landelijk gebied.

Het minimale oppervlakte van het landelijk gebied lijkt tussen 1996 en 2017 iets te zijn teruggelopen (zie Tabel 5‑1). Een duidelijke trend kan hier niet worden beschreven, omdat er geen data bestaat over de oppervlakte van het landelijk gebied. Wel kan worden gezegd dat het oppervlakte voor landbouw iets is teruggelopen (zie ook paragraaf 'Landelijk gebied - indicator Oppervlakte landelijk gebied') en de oppervlakte voor bos en open natuurlijk terrein iets is toegenomen (zie ook paragraaf 'Natuur - indicator Oppervlakte natuurgrond'). Ook de oppervlakte van binnenwater is toegenomen in deze twintig jaar. Het grootste deel van het landelijk gebied wordt nog steeds gebruikt voor de landbouw.

_{Tabel 5‑1: Overzicht minimale oppervlakte landelijk gebied in 2017 en 1996 (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2023a)}